زیتون کالاماتا نوعی زیتون است که تنها در بخش هایی از جنوب کشور یونان رشد کرده و نام آن از شهر کالاماتای این کشور گرفته شده است. این زیتون به دلیل طعم غنی و خواص خارق العاده اش از هزاران سال پیش در میان مردم این نواحی استفاده می شده است.

زیتون کالاماتا نیز مانند سایر انواع زیتون به خواص آنتی اکسیدانی و چربی های سالم موجود در آن شهرت پیدا کرده و از جمله خواص آن می توان به سلامت قلب، پیشگیری از سرطان و آسیب های عصبی، سلامت پوست و خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی اشاره کرد.

در ادامه با مجله اینترنتی ماهتوتا همراه باشید تا با خواص و مضرات احتمالی زیتون کالاماتا آشنا شده و درباره نحوه استفاده از آن بیشتر بدانیم.

زیتون کالاماتا چیست؟

درخت زیتون کالاماتا از درخت های بومی کشور یونان است که برگ های بسیار بزرگ آن نسبت به سایر انواع زیتون آفتاب بیشتری به خود جذب می کنند.

میوه زیتون کالاماتا به دلیل هسته بزرگ داخل آن در لیست میوه های آلویی فهرست شده است. این میوه بیضی شکل و بنفش رنگ ظاهری شبیه گیلاس دارد و اگرچه از زیتون سیاه بزرگ تر می باشد اما به عنوان نوعی زیتون سیاه طبقه بندی شده است.

زیتون کالاماتا مانند سایر انواع زیتون طعم تلخ طبیعی داشته و معمولا قبل از مصرف، طی فرایندی طعم تلخ آن گرفته شود، به عنوان مثال یونانی ها آن را مستقیما داخل آب نمک قرار می دهند تا تخمیر شده و ترکیبات تلخ موجود در آن به طور کامل یا جزئی از بین برود.

خواص و فواید زیتون کالاماتا

1. خاصیت آنتی اکسیدانی کالاماتا

زیتون کالاماتا طیف گسترده ای از آنتی اکسیدان ها از جمله پلی فنل ها را در خود جای داده که با رادیکال های آزاد مقابله کرده و خطر ابتلا به بیماری های مزمن و جدی را کاهش می دهند.

اولئوروپین و هیدروکسی تیروزول دو نوع اصلی پلی فنل های موجود در این نوع زیتون هستند. اولئوروپین حدود 80 درصد کل فنل موجود در زیتون خام را تشکیل داده و طعم تلخ زیتون از این ماده نشات گرفته که در طول فرایند تعدیل طعم بیشتر آن به هیدروکسی تیروزول و تیروزول تبدیل می شود.

این دو پلی فنل دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بوده و به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و پیشگیری از آسیب DNA ناشی از سرطان کمک می کنند.

2. سلامت قلب با زیتون کالاماتا

زیتون کالاماتا سرشار از اسید اولئیک است که برای قلب بسیار مفید بوده و به نظر می رسد مصرف آن مزیت های زیر را به دنبال داشته باشد:

• کاهش التهاب مربوط به چاقی
• پیشگیری از آترواسکلروز به دلیل تجمع پلاک در عروق خونی
• کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا و سکته مغزی
• پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی

اسید اولئیک به دلیل سرعت اکسیداسیون زیادی که دارد اغلب به جای آن که به صورت چربی در بدن ذخیره شود به تولید انرژی در بدن کمک می کند.

خاصیت آنتی اکسیدانی زیتون کالاماتا نیز نقش مهمی در محافظت از سلامت قلب دارد، دو ماده اولئوروپین و هیدروکسی تیروزول موجود در این نوع زیتون باعث کاهش کلسترول و فشار خون شده و از تجمع پلاکت ها جلوگیری می کنند.

3. خواص ضد سرطانی زیتون کالاماتا

اسید اولئیک و آنتی اکسیدان های موجود در زیتون کالاماتا به کاهش خطر ابتلا به برخی انواع خاص سرطان کمک می کنند.

اسید اولئیک ممکن است با تاثیر روی بیان گیرنده انسانی فاکتور رشد اپیدرمی 2 (HER2) از تبدیل سلول های سالم به سلول های سرطانی پیشگیری کند و دو پلی فنل اولئوروپین و هیدروکسی تیروزول نیز فعالیت ضد توموری دارند که رشد و گسترش سلول های سرطانی را کاهش داده و آن ها را از بین می برد.

این دو آنتی اکسیدان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست، سینه، روده بزرگ و ریه مفید هستند.

علاوه بر این به نظر می رسد اولئوروپین اثر سمی داروی ضد سرطان داکسوروبیسین روی سلول های سالم را کاهش می دهد بدون این که روی اثر ضد سرطانی آن تاثیر منفی بگذارد.

4. پیشگیری از آسیب سلول های عصبی با کالاماتا

اثر منفی رادیکال های آزاد منشا بسیاری از بیماری های عصبی از جمله آلزایمر و پارکینسون است که باعث تخریب سلول های مغزی می شوند.

از آن جا که آنتی اکسیدان ها نقش مهمی در خنثی کردن اثر رادیکال های آزاد دارند و زیتون کالاماتا یک منبع آنتی اکسیدانی غنی محسوب می شود احتمالا مصرف آن در پیشگیری از آسیب سلول های عصبی مفید باشد.

پلی فنل اولئوروپین یک محافظت کننده عصبی مهم است که به کاهش سلول های مغزی مرتبط با بیماری پارکینسون کمک کرده و از تجمع پلاک آمیلوز در بیماری آلزایمر پیشگیری می کند.

5.زیتون کالاماتا ضد میکروب و ضد ویروس

اولئوروپین دارای خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی است و به نظر می رسد قادر به مقابله با برخی باکتری ها و ویروس های معروف همچون هرپس و روتا ویروس می باشد.

6. سلامت پوست با کالاماتا

گفته شده اولئوروپین موجود در زیتون کالاماتا تاثیر خوبی در محافظت پوست در برابر آسیب های ناشی از اشعه ماورا بنفش با طول موج متوسط دارد.

ارزش غذایی زیتون کالاماتا

زیتون کالاماتا برخلاف اکثر میوه ها دارای چربی های فراوان بوده و از نظر کربوهیدرات در سطح پایینی قرار دارد.

برخی مواد مغذی موجود در 5 عدد زیتون کالاماتا (38 گرم) عبارت است از:

کالری: 88
کربوهیدرات: 5 گرم
فیبر: 3 گرم
پروتئین: 5 گرم
چربی: 6 گرم
سدیم: 53 درصد نیاز روزانه

همان طور که قبلا اشاره کردیم مقدار زیادی از چربی های موجود در زیتون کالاماتا (حدود 75 درصد) از نوع اسید اولئیک – نوعی چربی سالم چند غیر اشباع – می باشد که خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش داده و برای درمان سرطان مفید است.

نحوه مصرف زیتون کالاماتا

استفاده از زیتون کالاماتا در دستورالعمل های غذایی به دلیل طعم تند و قوی این میوه تاثیر خوبی در خوش طعم کردن غذاهای مختلف دارد.

زیتون کالاماتا به شکل های مختلف از جمله زیتون کامل یا بدون هسته کنار غذای اصلی، به عنوان افزودنی در غذاهای مختلف یا برای تهیه روغن زیتون استفاده می شود.

در ادامه چند ایده سالم برای اضافه کردن این زیتون به رژیم غذایی قرار داده ایم:

• زیتون ها را با گوجه فرنگی خرد شده، خیار و پنیر فتا به سبک سالاد مدیترانه ای ترکیب کنید
• از زیتون کالاماتا به عنوان افزودنی روی پیتزا، سالاد یا ماکارونی استفاده کنید
• استفاده از تعدادی زیتون کالاماتا به عنوان یک میان وعده سالم یا اشتها آور توصیه می شود
• زیتون ها را خرد کرده با روغن زیتون، سرکه سیب، آب لیمو و سیر رنده شده مخلوط کنید و به عنوان سس سالاد استفاده کنید.

عوارض احتمالی زیتون کالاماتا

از آن جا که برای کاهش طعم تلخ زیتون کالاماتا معمولا آن را داخل آب نمک قرار می دهند سطح سدیم موجود در این زیتون ها بسیار افزایش می یابد و مصرف بیش از حد آن ها می تواند باعث افزایش فشار خون شود.

به همین دلیل توصیه می شود از زیاده روی در مصرف زیتون کالاماتا پرهیز کرده یا سراغ گزینه های کم نمک بروید.

زیتون کالاماتا معمولا به دو فرم کامل و بدون هسته عرضه می شود، این دو اگرچه از نظر ارزش غذایی تفاوتی با هم ندارند اما مصرف زیتون های کامل خطر خفگی در کودکان را افزایش می دهد.

منبع » healthline